Zmiany klimatyczne a przyszłość rolnictwa w Polsce: Przewidywane scenariusze

Anomalie pogodowe, które staja się coraz bardziej powszechne, są oznaką zbliżających się zmian klimatycznych. Symulacje dotyczące przewidywanych zmian sugerują, że średnia temperatura powietrza w Polsce może wzrosnąć o 3 st. C do roku 2100. W ciągu najbliższych 45 lat może zwiększyć się nawet o 1,3 st. C. Te zmiany mają potencjał poważnie wpłynąć na polskie rolnictwo.

Polska nie jest odporna na skutki globalnego ocieplenia. Zachodzą tu zmiany takie jak zanik śnieżnych zim czy modyfikacja rozkładu i natężenia opadów, przede wszystkim w okresie wiosennym i jesiennym. Co więcej, obserwuje się przejście od długotrwałych opadów o niskim natężeniu do krótkotrwałych, sztormowych ulew o bardzo silnym natężeniu.

Badania nad zmianami klimatu prowadzi w naszym kraju między innymi Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, który jest częścią Światowej Organizacji Meteorologicznej. Wykorzystując ponadstuletnie dane pomiarowe, IMGiW bada zmiany temperatury powietrza, opadów atmosferycznych, ciśnienia powietrza i siły wiatru. Z danych tych wynika jednoznacznie – w Polsce robi się coraz cieplej, a najbardziej widoczne jest to na terenach górskich.

Zmiany klimatyczne mają także wpływ na intensywność opadów. Powinniśmy szykować się na dłuższe okresy suszy, przeplatane gwałtownymi, ale krótkotrwałymi ulewami. Dane z ostatnich 30 lat pokazują, że liczba opadów spada, jednak naukowcy przewidują, że średnia suma opadów wzrośnie o 2-2,4% do roku 2050, i nawet o 5,9% do roku 2100.

Te niewielkie na pierwszy rzut oka zmiany mają potencjał wywrzeć olbrzymi wpływ na polskie rolnictwo i zasoby wodne kraju. Ministerstwo Środowiska przygotowało raport w 2001 r., który przedstawia dwa możliwe scenariusze zmian klimatu dla Polski i wynikające stąd konsekwencje dla polityki rolnej.

Jeśli prognozy okażą się prawdziwe, rolnicy mogą spodziewać się większych plonów niektórych roślin, takich jak burak cukrowy czy kukurydza, ale jednocześnie spadku plonów innych, jak ziemniaki. Istnieje także scenariusz, według którego Polska może spodziewać się gorętszych i suchszych lat, co może prowadzić do spadku produkcji rolniczej nawet o jedną czwartą.

Eksperci zalecają, aby już teraz zacząć przygotowania do tych zmian. Jeśli tego nie zrobimy, możemy spodziewać się poważnych problemów, zwłaszcza w odniesieniu do produkcji rolnej i gospodarki wodnej.