Alpaki jako atrakcyjne zwierzęta hodowlane: Korzyści dla rolników
Długą historię ma za sobą gatunek alpaka (Vicugna pacos), który swoje początki zawdzięcza liczbowym kulturom prekolumbijskim z Ameryki Południowej. W X w. archeologowie znaleźli ceramiczne przedmioty z okresów kultur Moche i Chimu, które uwieczniały wizerunki lam i alpak, sugerując ich udomowienie. Rozkwit hodowli tych niezwykłych zwierząt nastąpił jednak dopiero podczas rozwoju kultury inkaskiej. Dzięki uniwersalnemu wykorzystaniu alpak i niewielkim kosztom utrzymania zainteresowanie tymi zwierzętami nieustannie rośnie. Globalna populacja alpak w 2018 roku wynosiła około 6 mln sztuk i była hodowana na pięciu kontynentach, w blisko 60 krajach.
Początek hodowli alpak w Polsce datuje się na 2004 rok, kiedy to 100 tych zwierząt zostało sprowadzonych do kraju z Chile. Nowe warunki okazały się dla nich bardzo korzystne, co potwierdza fakt ich skutecznej aklimatyzacji na Podlasiu. W 2012 roku powstał Polski Związek Hodowców Alpak, będący miejscem wymiany doświadczeń, promocji zwierząt i ustalania kierunków rozwoju hodowli. Z 2016 roku pochodzą szacunki mówiące o liczbie około 3 tysięcy hodowanych w Polsce alpak, jednak dokładna liczba była trudna do ustalenia ze względu na brak odpowiedniego rejestru. Sytuacji tej zaradzić miało powstanie w 2018 roku Stowarzyszenia Hodowców Alpak i Lam, który zadbał o rejestrację zwierząt i stworzenie programu hodowlanego.
Kluczowa zmiana dla rolników nastąpiła w 2022 roku. To właśnie wtedy alpaki zostały wpisane do rejestru zwierząt gospodarskich, co otworzyło drogę do możliwości dofinansowania ich hodowli. Choć w Polsce nie przyjął się zwyczaj hodowania alpak na mięso, to na terenie całej Unii Europejskiej jest ono produkt popularny, szczególnie ze względu na swoje zdrowotne właściwości. Ciemnoczerwone mięso alpaka jest spożywane świeże, solone, odwodnione oraz jako składnik wielu wędlin i konserw. Jego niski poziom tłuszczu i cholesterolu oraz wysoka zawartość kwasu linolowego sprawiają, że jest poszukiwanym produktem dla osób na specjalistycznych dietach.
W Polsce alpaki są wykorzystywane na różne sposoby:
– w gospodarstwach agroturystycznych, gdzie ich łagodne usposobienie przyciąga turystów;
– w terapii zwierzęcej (alpakoterapii) jako pomoc dla osób z zaburzeniami takimi jak ADHD, nerwice, depresja, autyzm czy zespół Downa;
– w działalności gospodarczej polegającej na produkcji luksusowej wełny.
Hodowanie alpak pozwala rolnikom nie tylko na dodatkowy dochód, ale także na wykazanie się kreatywnością. Włóczka z wełny alpak może być sprzedawana samodzielnie lub jako składnik gotowych produktów. Hodowla alpak staje się coraz bardziej popularna, nie tylko wśród osób zmęczonych życiem miejskim, ale i wśród rolników szukających nowych możliwości. Alpaki są zwierzętami niewymagającymi pod względem warunków hodowli – potrzebują jedynie pastwiska bez szkodliwych chwastów oraz otwartej zagrody z miejscem do spania. Są zwierzętami stadnymi, ale mogą być utrzymywane również pojedynczo. Ich dieta opiera się przede wszystkim na trawie, więc konieczne jest jedynie dostarczanie im dobrej jakości siana oraz suplementacji minerałami. W przypadku hodowli alpak z pewnością warto pomyśleć o ogrodzeniu pastwiska, w którym będą przebywać te zwierzęta.
