Możliwości pozyskania środków na zieloną transformację gospodarstw rolnych – ekoschematy i programy rolnictwa węglowego

Programy finansowe, zarówno te pochodzące z Unii Europejskiej, jak i te proponowane przez rząd czy prywatne instytucje, nierzadko stanowią dla rolników pomoc bezcenną. Ułatwiają one modernizację ich gospodarstw i umożliwiają osiągnięcie wyższych przychodów. Ciekawym zjawiskiem jest możliwość łącznego korzystania z kilku takich programów, co przekłada się na jeszcze większe korzyści. Jak jednak zdobyć takie dofinansowanie i jakie są wymagane kryteria?

Jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, w drugim semestrze 2022 roku, aż 43,6% osób zarządzających gospodarstwami rolnymi sygnalizowało pogorszenie koniunktury [1]. Pomimo skorzystania z dostępnych dofinansowań, zaledwie 27,8% rolników zdecydowało się zainwestować uzyskane środki w projekty mające na celu poprawę efektywności ich działalności. Większość rolników spożytkowała otrzymane fundusze na bieżące potrzeby gospodarstwa. Niemniej jednak, dobrze przemyślane inwestycje mogą generować zyski na długie lata.

Jednym z programów, które mogą pomóc rolnikom w zrównoważonej modernizacji ich gospodarstw jest program ekoschematów, wprowadzony pod egidą Unii Europejskiej w ramach reformy Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. W myśl tego programu, Polska zobligowana jest do przeznaczenia na ekoschematy minimum 25% płatności z pierwszego filaru (finansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Gwarancyjnego dla Rolnictwa EAGF). Łączny budżet planowany do wydatkowania wynosi 4,33 mld EUR.

Ekoschematy to dodatkowe wsparcie finansowe dla rolników za praktyki korzystne dla środowiska naturalnego, klimatu czy dobrobytu zwierząt. Stanowią one dobrowolne zobowiązania dla rolników, których realizacja rozliczana jest co roku. Programem tym zarządzają krajowe instytucje, ale są one poddawane ocenie przez Komisję Europejską pod względem skuteczności w realizacji celów dotyczących ochrony środowiska i klimatu – tj. ochrony gleb, wód, klimatu oraz dobrobytu zwierząt i różnorodności biologicznej w rolnictwie.