Przegub kulowy ciągnika rolniczego, kluczowy element w systemie napędowym ciągnika
Każdy rolnik wie, jak istotnym elementem ciągnika rolniczego jest przegub kulowy. A także jak trudna jest sytuacja, w której ulega on awarii. Te zaś podczas prac polowych zdarzają się nader często. Przeguby mogą bowiem ulegać wcześniejszemu zużyciu, kiedy ciągnik jest poddawany nadmiernemu obciążeniu albo nieumiejętnie porusza się nim po nierównościach lub dziurawych drogach. A także jeśli jego części składowe nie są odpowiednio często serwisowane. Popularnym negatywnym efektem, po którym można poznać jego awarię, jest wtedy charakterystyczne ściąganie pojazdu w jednym kierunku i związane z tym niepokojące dźwięki. A także nadmierny luz w skrzyni biegów.
Czym jest przegub kulowy w ciągniku i jakie posiada funkcje?
Przegub kulowy to element, który przenosi siłę ze skrzyni biegów na koła pojazdu. Znajduje się on na przedniej osi, gdzie zwiększa płynność ruchu w różnych kierunkach. Składa się z podstawy, czyli trzpienia zabezpieczonego smarem, korpusu oraz zabezpieczenia w postaci wkręta. Jego rolą jest przenoszenie momentu obrotowego oraz umożliwienie swobodnego obrotu poruszającym się kołom pojazdu. Przegub kulowy dodatkowo zapewnia im stałą pozycję pionową, zapobiegając przed ich ewentualnym przemieszczaniem się. Jeśli chodzi o maszyny rolnicze, z pewnością jest to jedna z ważniejszych części. Odpowiedni jego wybór ma istotny wpływ na wydajność pracy ciągnika oraz jego bezpieczeństwo. Dlatego też kupując go, należy koniecznie zwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii. Przede wszystkim należy wybrać model odpowiedni do konkretnego typu ciągnika oraz zwrócić uwagę na wytrzymałość i trwałość danego produktu. Ważnym aspektem jest renomowanego producenta części zamiennych do ciągników, co zapewni bezpieczeństwo oraz jakość produktu. Warto zapłacić za jakość, jednak trzeba mieć świadomość, że wybór najdroższych części nie zawsze się na nią przekłada.
Rodzaje i ustawienia przegubów kulowych w ciągnikach rolniczych
W zależności od konstrukcji samego pojazdu i sposobu przenoszenia ruchu można się spotkać z dwoma rodzajami ustawienia tych elementów. Pierwszy to tak zwane ustawienie synchroniczne. Wykorzystuje ono oba wały napędowe, przemieszczające się z identyczną prędkością. Ustawienie asynchroniczne z kolei to połączenie części napędowej oraz elementu, który odbiera moc. Oba elementy są ze sobą zsynchronizowane jedynie w przypadku, gdy znajdują się na jednej osi. Jeśli ich położenie się zmienia, powoduje to zmianę kierunku ruchu bądź jego przyspieszenie. Zazwyczaj przeguby kulowe spotkać można na osi przedniej, ponieważ tam mogą być najbardziej efektywne. Jeśli zaś chodzi o ich rodzaje, to najczęściej spotykanym typem jest przegub stały, który stosowany jest w przypadku ciągników z napędem na jedną oś. Składa się z dwóch połączonych kulek, które umożliwiają skręcanie koła w różnych kierunkach. Kolejny rodzaj to oscylacyjny, który stosuje się w pojazdach z napędem na obie osie. Ten umożliwia nie tylko skręcanie w różnych kierunkach, ale także absorbuje drgania i wibracje. To wpływa na większy komfort jazdy.
Jakim awariom ulegają zazwyczaj te części do maszyn rolniczych?
Zazwyczaj przegub kulowy zużywa się i ulega uszkodzeniom się w naturalny sposób. Jak każdy komponent z czasem będzie nadawać się do wymiany. Przy odpowiedniej eksploatacji można jednak opóźnić moment, kiedy pojawi się w nim charakterystyczne stukanie. Jednym z najczęściej Jest ona narażona na stałe obciążenie, co powoduje szybsze zużycie. W przypadku awarii tej części może dojść do całkowitej utraty napędu, co w konsekwencji prowadzi do zatrzymania ciągnika.
Na szybsze zużycie narażone są także łożyska. Na te ciągle wywierany jest nacisk. Zużyte łożyska powodują hałas i wibracje. Uszczelki chronią wnętrze przegubu przed wodą i pyłem. Niestety, ze względu na swoje położenie i narażenie na niekorzystne warunki atmosferyczne, uszczelki te często ulegają uszkodzeniom. Ich uszkodzenie prowadzi do wnikania zanieczyszczeń do wnętrza przegubu, co z kolei przyspiesza zużycie innych części przegubu kulowego. Kolejnym elementem są śruby mocujące. Te zużywają się podczas intensywnej eksploatacji, a ich awaria może prowadzić do oderwania całego podzespołu od reszty układu. Koniecznie należy wtedy szybko wymienić uszkodzony komponent.
Jak sprawdzić, czy nastąpiło zużycie przegubu kulowego w ciągniku?
Każdy, kto korzysta z ciągnika, powinien umieć rozpoznać pierwsze oznaki wyeksploatowania tej części do maszyn rolniczych. Tym najbardziej charakterystycznym jest oczywiście stukanie podczas podskakiwania maszyny na drodze. Jest to jednak oznaka już mocnego zużycia komponentu. Objawem dużo wcześniejszym jest przede wszystkim większy niż zwykle luz na kierownicy, a także jej nadmierne wibrowanie podczas jazdy. Do tego dochodzi także ściąganie maszyny na jedną stronę i zmiana tory jazdy. Jeśli z kolei rzucić okiem na opony – można na nich zauważyć nierównomierne zużywanie się bieżnika. Poza tym warto także zwrócić uwagę na nowe efekty dźwiękowe, takie jak skrzypienie lub piski. Jeśli coś nas zaniepokoi – można wykonać jazdę testową. Należy wtedy po prostu przejechać prosty odcinek, jednocześnie obserwując zachowanie kierownicy i skrzyni biegów. Można także wykonywać gwałtowne ruchy skrętne lub – co szczególnie przydatne – pokonywać progi zwalniające. Generalnie każde okoliczności, które powodują podskakiwanie lub bezwładne obciążenie będą tutaj właściwe. Dzięki temu można z odpowiednim wyprzedzeniem zaplanować wymianę tej części.
